ورود/ثبتنام
ورود/ثبتنام
قرص ضد تهوع
به‌لطف علم داروسازی و بیوتکنولوژی، داروهای متنوعی تولید شده‌اند که می‌توانند راهکاری بسیار سریع و مناسب برای درمان مشکلات سلامتی باشند. یکی از این داروها، قرص ضد تهوع است.
نکته‌ای که درمورد مصرف هر دارویی باید آن را در نظر داشت، این است که مصرف خودسرانه یا اشتباه می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری را به‌دنبال داشته باشد. درمورد قرص حالت تهوع نیز به همین صورت است؛ قبل از این‌که این دارو را مصرف کنید، لازم است که مشکل خود را ریشه‌یابی کرده و نسبت به عوارض و نحوه عملکرد دارو نیز آگاه باشید.
در ادامه این مطلب، تمامی نکات پیرامون قرص ضد تهوع را پوشش داده و رویکردی جامع و کاربردی را به شما عرضه خواهیم کرد. اگر قصد مصرف این دارو را دارید، پیشنهاد می‌کنیم که تا انتها با ما همراه باشید.
حالت تهوع نشانه چیست؟
حالت تهوع می‌تواند پاسخی طبیعی به شرایط مختلف درونی یا بیرونی بدن باشد؛ اما گاهی‌اوقات این احساس آزاردهنده، نشانه‌ای از یک مشکل جدی در سیستم گوارش، مغز یا متابولیسم بدن است. شناخت دلایل شایع آن، اولین قدم برای درمان موثر محسوب می‌شود. دلایل رایج بروز حالت تهوع عبارت‌اند از:
-
عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی معده و روده
-
مصرف برخی داروها مانند شیمی‌درمانی یا آنتی‌بیوتیک‌ها
-
اختلالات گوارشی نظیر رفلاکس یا زخم معده
-
سرگیجه و بیماری‌های حرکتی
-
بارداری (به‌ویژه در سه‌ماهه اول)
-
مسمومیت غذایی و الکلی
-
اضطراب و استرس شدید
-
افزایش فشار داخل جمجمه (مانند تومور یا آسیب مغزی)
اگر حالت تهوع به‌طور مکرر یا برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای مهم باشد که نیاز به بررسی پزشکی دارد. در چنین شرایطی، مراجعه به پزشک عمومی یا متخصص ضروری است و نباید برای درمان قرص ضد تهوع را به‌صورت خودسرانه مصرف کرد؛ بدین‌صورت با انجام آزمایش‌ها و بررسی‌های بالینی، علت دقیق تشخیص داده شده و درمان مناسب آغاز می‌شود.
تهوع
بیایید کمی دقیق‌تر به موضوع نگاه کنیم؛ اصلا تهوع به چه معنا است؟ تهوع به احساسی ناخوشایند در معده گفته می‌شود که معمولا با میل به استفراغ همراه است؛ اما لزوما همیشه منجر به استفراغ نمی‌شود.
این حالت می‌تواند موقتی یا مزمن باشد و بسته به علت بروز آن، شدت و مدت‌زمان آن متفاوت خواهد بود. اگر بخواهیم تخصصی‌تر صحبت کنیم، تهوع یک نشانه است؛ نه یک بیماری مستقل؛ بنابراین، باید علت ایجاد آن را شناسایی و به‌درستی مدیریت کرد.
درمان حالت تهوع
یکی از سریع‌ترین و موثرترین روش‌ها برای کنترل حالت تهوع، استفاده از داروهای ضد تهوع است. اغلب مدل‌های قرص ضد تهوع با اثر بر گیرنده‌های شیمیایی مغز و معده، مانع انتقال سیگنال‌های ایجادکننده تهوع می‌شوند. این قرص‌ها معمولا در شرایطی مانند بارداری، شیمی‌درمانی، سفرهای طولانی یا اختلالات گوارشی تجویز می‌شوند و درصورت مصرف صحیح، می‌توانند تاثیر قابل‌توجهی در بهبود علائم داشته باشند.
بااین‌حال، همه این موارد تهوع نیاز به مصرف دارو ندارند. گاهی‌اوقات، تغییر سبک زندگی، اصلاح تغذیه، مدیریت استرس یا استفاده از درمان‌های خانگی، می‌توانند راهکار موثرتری باشند؛ بنابراین، پیش از شروع مصرف دارو، بهتر است علت تهوع بررسی شده و از گزینه‌های غیردارویی نیز استفاده شود؛ به‌ویژه در مواردی که شدت علائم خفیف است یا تهوع به‌صورت مقطعی بروز می‌کند.
برای حالت تهوع چه بخوریم؟
در بسیاری از مواقع، انتخاب صحیح مواد خوراکی می‌تواند به تسکین تهوع کمک کند. بعضی از غذاها یا نوشیدنی‌ها به‌دلیل خواص ضدالتهابی، تسکین‌دهنده یا تحریک‌کنندگی ملایم سیستم گوارش، در کاهش این احساس ناخوشایند بسیار تاثیرگذار هستند. مواد خوراکی مفید برای کنترل حالت تهوع عبارت‌اند از:
-
زنجبیل تازه یا دم‌کرده
-
چای نعناع
-
موز
-
برنج ساده یا نان تست
-
سیب یا سس سیب
-
سوپ سبک مرغ یا سبزیجات
-
نوشیدنی‌های ایزوتونیک یا آب‌نمک رقیق
-
آب‌لیمو رقیق‌شده
مصرف این خوراکی‌ها باید به‌صورت تدریجی و در حجم کم صورت گیرد تا معده به‌تدریج با تغذیه سازگار شود؛ همچنین، پرهیز از غذاهای چرب، تند یا سنگین نیز به اندازه قرص ضد تهوع، در کنترل این مشکل تاثیرگذار است.
برای حالت تهوع چی خوبه؟
بعضی از راهکارهای غیردارویی نیز می‌توانند در کاهش حالت تهوع موثر باشند. تکنیک‌های ساده‌ای مثل تنفس عمیق، تمرکز بر آرام‌سازی بدن یا قرارگرفتن در محیطی با تهویه مناسب، می‌توانند در همان دقایق اولیه احساس تهوع را به میزان زیادی کاهش دهند. تنفس آهسته از بینی و بازدم آرام از دهان، به آرام‌سازی سیستم عصبی کمک می‌کند و مانع از تحریک بیشتر معده می‌شود.
استراحت در محیطی کم‌نور، استفاده از کمپرس سرد روی پیشانی یا پشت گردن و حتی دوری از بوهای تند (مانند عطر یا غذاهای سرخ‌شده)، ازجمله تکنیک‌هایی هستند که در موارد بسیاری توانسته‌اند احساس تهوع را کاهش دهند.
قرص حالت تهوع
قرص‌های حالت تهوع یا آنتی‌امتیک‌ها (Antiemetics)، گروهی از داروها هستند که برای جلوگیری یا درمان تهوع و استفراغ مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها در موقعیت‌های مختلفی مانند مسمومیت غذایی، بارداری، تهوع ناشی از شیمی‌درمانی یا بیماری‌های گوارشی کاربرد دارند.
از شناخته‌شده‌ترین‌ها می‌توان به متوکلوپرامید (Metoclopramide)، اون‌دانسترون (Ondansetron)، دومپریدون (Domperidone) و پروکلروپرازین (Prochlorperazine) اشاره کرد که هر کدام بسته به شرایط بالینی، شدت علائم و علت زمینه‌ای تهوع، تجویز می‌شوند.
مکانیزم اثر هر کدام از انواع قرص ضد تهوع متفاوت است. بعضی از این داروها با مهار گیرنده‌های دوپامین یا سروتونین در مغز (به‌خصوص در ناحیه CTZ یا ناحیه ماشه‌ای شیمیایی) از انتقال سیگنال‌های تهوع جلوگیری می‌کنند. بعضی دیگر ازطریق تسهیل حرکات معده و روده یا کاهش تحریک عصب واگ، باعث تسکین احساس تهوع می‌شوند. درواقع، پزشک است که باتوجه‌به منشا تهوع، مناسب‌ترین دارو را از میان گزینه‌های موجود انتخاب می‌کند.
قویترین قرص ضد تهوع
در میان داروهای ضد تهوع، اون‌دانسترون (Ondansetron) که با نام تجاری Zofran نیز شناخته می‌شود، یکی از قویترین و موثرترین داروها است. این دارو اغلب برای کنترل تهوع ناشی از شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا پس از عمل جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به‌دلیل اثر سریع و اختصاصی‌اش بر گیرنده‌های 5-HT3 سروتونین در مغز، از شدت و دفعات تهوع به‌طرز چشمگیری می‌کاهد.
اون‌دانسترون معمولا به‌صورت خوراکی، زیرزبانی یا تزریقی تجویز می‌شود و برخلاف بعضی از داروهای دیگر، خواب‌آلودگی قابل‌توجهی ایجاد نمی‌کند. البته توجه داشته باشید که مصرف این دارو باید تحت‌نظر پزشک انجام شود؛ به‌خصوص در افرادی که سابقه بیماری‌های قلبی و الکترولیتی دارند.
اسم قرص حالت تهوع
در داروخانه‌ها و نسخه‌های پزشکی، انواع قرص ضد تهوع با نام‌های تجاری مختلفی عرضه می‌شوند که ممکن است بسته به کشور یا شرکت سازنده متفاوت باشند. در ادامه، بعضی از رایج‌ترین نام‌های تجاری برای داروهای حالت تهوع آورده شده‌اند:
-
Zofran (اون‌دانسترون)
-
Motilium (دومپریدون)
-
Reglan (متوکلوپرامید)
-
Compazine (پروکلروپرازین)
-
Emend (آپری‌پیتانت)
-
Phenergan (پرومتازین)
توجه داشته باشید که این داروها علاوه‌بر حالت قرص، ممکن است در اشکال مختلف دیگر مانند قطره، شیاف یا آمپول عرضه شوند. توصیه می‌شود برای انتخاب دقیق‌ترین گزینه، با پزشک یا داروساز مشورت کرده تا براساس شرایط، بهترین دارو تجویز شود.
درمان سریع حالت تهوع
اولین و مهم‌ترین اقدام برای درمان سریع حالت تهوع، مصرف قرص ضد تهوع نیست؛ بلکه دورکردن فرد از محرک‌هایی مانند بوهای تند، گرمای بیش‌ازحد یا محیط‌های شلوغ است که ممکن است باعث تشدید تهوع شوند.
قرارگرفتن در یک محیط خنک و با تهویه مناسب، در کنار دراز کشیدن به پهلوی چپ و تنفس عمیق، می‌تواند تاثیر فوری بر کاهش تهوع داشته باشد. تکنیک‌هایی مانند بستن چشم‌ها، تمرکز بر تنفس آهسته و استفاده از کمپرس سرد بر روی پیشانی نیز باعث ریلکس‌شدن سیستم عصبی مرکزی و کاهش سیگنال‌های تهوع می‌شود.
در کنار این روش‌ها، مصرف بعضی از خوراکی‌ها با خاصیت ضدتهوع، نقش مهمی در تسکین علائم ایفا می‌کنند. زنجبیل تازه یا چای زنجبیل، بیسکوییت خشک ساده، موز رسیده، آب‌لیمو تازه و نعناع فلفلی، ازجمله گزینه‌هایی هستند که هم در منابع طب سنتی و هم در مطالعات علمی مدرن به تاثیر مثبت آن‌ها اشاره شده‌است. استفاده از مایعات شفاف و خنک مانند آب نارگیل یا آب سیب رقیق‌شده نیز می‌تواند به حفظ آب بدن و کاهش احساس تهوع کمک کند.
درنهایت، اگر علائم تهوع با روش‌های ساده برطرف نشوند یا شدت آن‌ها افزایش پیدا کند، مصرف یک قرص ضد تهوع ملایم مانند دومپریدون (Domperidone) می‌تواند گزینه‌ای به‌نسبت ایمن باشد. این دارو با کمک به تخلیه سریع‌تر معده و کاهش تحریکات عصبی، به رفع تهوع کمک می‌کند و معمولا در موارد خفیف تا متوسط تاثیر خوبی را از خود به‌جا می‌گذارد. البته باید توجه داشت که حتی مصرف این نوع داروها نیز باید طبق دستور پزشک یا داروساز انجام گیرد تا از تداخل دارویی یا عوارض ناخواسته جلوگیری شود.
جمع‌بندی؛ قرص حالت تهوع، درمانی سریع و موثر
اگر شما هم با مشکل حالت تهوع مواجه هستید، قرص ضد تهوع می‌تواند درمانی موثر باشد؛ اما همان‌طورکه گفته شد، حالت تهوع نوعی «نشانه» محسوب می‌شود؛ نشانه‌ای که به مشکلات داخلی دیگر اشاره می‌کند.
درصورتی‌که به‌صورت مداوم با حالت تهوع مواجه هستید، بهتر است که به پزشک مراجعه کرده و مشکل خود را ریشه‌یابی کنید. اگر به‌صورت مقطعی دچار این مشکل شده‌اید، می‌توانید با قرارگرفتن در یک محیط آرام و بدون هیاهو یا مصرف مواد خوراکی آرامش‌بخش، مشکل حالت تهوع را حل کنید.
درصورتی‌که هیچ‌کدام از این روش‌ها مفید نبود، می‌توانید نسبت به مصرف قرص ضد تهوع اقدام کنید. البته در نظر داشته باشید که به‌هیچ‌عنوان نه‌تنها داروهای حالت تهوع، بلکه سایر داروها را نیز بیش از حد مصرف نکرده و همواره تعادل را رعایت کنید.
